MEMORANDUM GAGASAN PENDIDIKAN MELAYU MALAYSIA KEPADA MENTERI PELAJARAN BERKENAAN PELAN PEMBANGUNAN PENDIDIKAN MALAYSIA 2013-2025
1. PENGAMATAN UMUM
1.1.
Langkah
Strategik Terpuji
Agenda transformasi pendidikan negara oleh Kementerian
Pelajaran menerusi Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 merupakan
langkah strategik terpuji. Kepujian ini meliputi tiga sudut.
Sudut pertama ialah keikhlasan pucuk pimpinan Kementerian
Pelajaran menerima hakikat bahawa terdapat lompang yang luas dalam sistem
pendidikan kebangsaan yang dapat merencatkan usaha meningkatkan daya saing
negara di pentas global. Keikhlasan ini bukan sahaja mencetuskan usaha untuk
menutup lompang tersebut, malah menganjakkan kualiti pendidikan kebangsaan ke
tahap tinggi sebagaimana yang dicapai oleh negara-negara maju.
Sudut kedua ialah sifat pelan pembangunan ini sebagai
pelan tindakan strategik yang komprehensif serta konkrit. Pelan ini bukan
sekadar mewar-warkan tema, slogan dan matlamat yang umum, tetapi mencakupi outcome dalam bentuk anjakan yang
diharapkan, fasa pelaksanaan dan petunjuk pencapaian.
Sudut ketiga ialah keberanian pucuk pimpinan Kementerian
Pelajaran merundingi segenap lapisan masyarakat Malaysia dalam menyediakan Laporan Permulaan Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia 2013-2025 menerusi Dialog Nasional Pendidikan Negara.
Seterusnya pucuk pimpinan Kementerian Pelajaran berani membentangkan dokumen
tersebut kepada rakyat untuk dinilai dan dibahas. Keberanian ini tidak pernah
diamalkan dalam sejarah penggumbalan polisi awam di negara
ini. Keberanian ini menepati maksud Program Transformasi
Kerajaan dan gagasan 1Malaysia – ‘rakyat didahulukan, pencapaian diutamakan’.
1.2.
Obsesi
‘Daya Saing Global’ Meminggirkan Aspirasi Membina Jati Diri Bangsa Malaysia
Lompang besar yang sangat ketara dalam Laporan Permulaan Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia 2013-2025 ialah obsesi Kementerian Pelajaran untuk
menjadikan sistem pendidikan kebangsaan sebagai alat menghasilkan warganegara
berdaya saing global. Lantas rujukan utama laporan ini ialah prestasi anak muda
Malaysia dalam pelbagai ujian serta pertandingan antarabangsa, prestasi
penguasaan bahasa Inggeris, kemahiran ICT dan kebolehan berfikir aras tinggi.
Obsesi ‘daya saing global’ tersebut menyebabkan aspirasi
besar perjuangan membina negara bangsa
Malaysia terpinggir. Walhal pendidikan merupakan satu-satunya acuan dalam menentukan kehidupan dan rupa bentuk manusia
yang ingin dilahirkan. Acuan inilah yang menentukan rupa bentuk, watak
serta jati diri bangsa Malaysia.
Citra bangsa Malaysia telahpun digambarkan dengan jelas
dalam teks Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang termaktub dalam Akta Pendidikan 1996. Watak dan jati diri bangsa Malaysia ialah
percaya dan patuh kepada Tuhan; berilmu pengetahuan; berketerampilan dalam
segenap segi kehidupan; berakhlak mulia; bertanggungjawab kepada diri,
keluarga, masyarakat, agama dan negara; memiliki sahsiah yang seimbang dan
sepadu; dan memupuk perpaduan dalam kalangan rakyat berbilang kaum.
Wajar dicatatkan bahawa konsep negara maju yang digarapkan
dalam Wawasan 2020 tidak terhad kepada bidang ekonomi atau negara berpendapatan
tinggi sahaja. Wawasan 2020 turut menegaskan bahawa model acuan Malaysia maju ialah “…negara yang membangun sepenuhnya
dalam semua bidang: ekonomi, politik, sosial, rohani, psikologi dan budaya”.
Sememangnya tempoh untuk merealisasikan Wawasan 2020
sangat singkat, namun dalam keghairahan untuk mencapai matlamat tersebut sistem
pendidikan kebangsaan tidak wajar ditunggangi sebagai kilang penghasilan sumber
manusia semata-mata. Komponen penting yang lain — sosial, politik, moral, emosi,
rohani — wajib
menjadi tonggak transformasi sistem pendidikan kebangsaan.
2. CADANGAN
2.1.
Aspirasi
sistem pendidikan kebangsaan hendaklah ke arah menghasilkan anak muda bangsa
Malaysia berdaya saing, pendokong Rukunegara, pembina masyarakat demokratik
yang matang dan warganegara patriotik.
Rasional
Misi pendidikan kebangsaan lebih besar daripada
menghasilkan tenaga kerja yang mahir berbahasa Inggeris, mahir ICT dan
berpemikiran aras tinggi. Sistem pendidikan kebangsaan bertanggungjawab
terhadap perjuangan membina negara bangsa Malaysia, kelestarian negara bangsa
Malaysia yang merdeka dan berdaulat, dan keutuhan prinsip-prinsip Rukunegara.
Justeru pendidikan merupakan usaha membangunkan modal
insan, maka setiap komponen sistem pendidikan kebangsaan wajib dijuruskan ke
arah pembangunan jiwa, akal dan jasmani setiap murid. Kegagalan berbuat
demikian mengundang risiko besar terhadap masa depan bangsa dan negara.
Hatta dewasa ini pun kita dapat menyaksikan dengan jelas
kepincangan jati diri, pelakuan dalam masyarakat yang mengancam kesejahteraan
hidup, dan tindakan yang mencabar asas-asas Perlembagaan Malaysia. Andainya
hal-hal ini tidak dibendung dan ditangani dengan tuntas melalui pendidikan maka
dibimbangi bahawa segala kemajuan yang telah serta bakal dicapai bertukar
menjadi bencana. Kita mesti bertindak untuk mencegahnya sebelum terlambat.
2.2. Kurikulum
pendidikan kebangsaan hendaklah berorientasikan pendidikan untuk kelestarian
pembangunan negara, bersifat luwes dan mengandungi unsur tempatan. Subjek dalam
kurikulum sekolah rendah wajar dikurangkan dan unsur-unsur yang perlu
dikekalkan hendaklah digabungjalin dalam sesuatu subjek.
Rasional
Kurikulum merupakan rancangan pembelajaran untuk
menjayakan tujuan pendidikan. Justeru pentingnya kurikulum maka Akta Pendidikan 1996 menetapkan supaya
sekolah menggunakan kurikulum yang sama yang dikenali sebagai Kurikulum
Kebangsaan.
Satu keunikan dalam Kurikulum Kebangsaan ialah sifat
kesepaduannya sehingga dijenamakan sebagai Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah
dan Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah. Kedua-duanya menggunakan strategi
menerapkan nilai murni merentas kurikulum. Walau bagaimanapun sifat kesepaduan
ini tidak lagi diberikan perhatian, dan lebih-lebih lagi dengan pelaksanaan
kurikulum standard, fokus terhadap kesepaduan digantikan dengan usaha
membangunkan sumber manusia yang memiliki banyak ilmu dan kemahiran. Akibatnya Kurikulum
Kebangsaan semakin sarat dengan pelbagai mata pelajaran, pelbagai kemahiran dan
pelbagai pentaksiran. Akibatnya beban guru dan murid semakin berat. Akibatnya
sekolah tidak lagi menjadi pusat pembelajaran yang menyeronokkan, tetapi pusat
latih tubi yang memeritkan.
Keadaan menjadi lebih parah apabila kurikulum ditadbir
secara berpusat oleh Kementerian Pelajaran, menjadikannya rigid, mengekang
usaha memperkaya kurikulum dengan unsur tempatan dan merencatkan kreativiti
guru dalam bilik darjah.
2.3.
Daya
upaya guru hendaklah dibangunkan supaya mampu berperanan sebagai ahli
profesional pendidikan yang penyayang dan transformatif.
Rasional
Tonggak gagal jaya sistem pendidikan ialah guru. Justeru
misi sistem pendidikan kebangsaan ialah untuk mentransformasi setiap murid
kepada insan mulia berketrampilan — sebagaimana yang dideskripsikan oleh
Falsafah Pendidikan Kebangsaan — maka guru wajib berperanan sebagai agen
transformasi insan. Dalam masa yang sama, lantaran murid yang hendak
ditransformasikan itu memiliki emosi, jiwa dan kalbu, maka guru harus mampu
menyentuh emosi, jiwa dan kalbu muridnya. Hanya guru yang penyayang yang dapat
menyempurnakan tanggungjawab ini.
Guru transformatif serta penyayang tersebut tidak
terbentuk dengan sendirinya. Mereka mesti dibentuk menerusi program pendidikan
dan latihan guru yang sistematik lagi berterusan. Oleh itu kurikulum pendidikan
dan latihan guru hendaklah bertunjangkan pembinaan guru berwatak profesional
keguruan, guru transformatif dan guru penyayang.
2.4.
Yayasan
Pembangunan Pendidikan Islam Malaysia yang dinaungi oleh Majlis Raja-Raja
Melayu hendaklah ditubuhkan untuk memajukan tahap pendidikan murid Islam dan
memajukan tahap kerjaya masyarakat Islam.
Rasional
Pendidikan yang berkualiti menuntut kewujudan sekolah
yang kondusif terhadap pembelajaran. Ini bermakna sekolah wajib dilengkapi
dengan prasarana pembelajaran yang optimum bagi membolehkan guru melaksanakan
tugasnya dan murid menjalani pembelajaran dengan berkesan.
Pada masa ini ‘sekolah yang kondusif pembelajaran’ tersebut tidak dapat dinikmati
sepenuhnya oleh murid di luar bandar, terutamanya murid di sekolah kebangsaan
harian dan Sekolah Agama Rakyat (SAR).
SAR menyediakan pelajaran kepada anak-anak masyarakat
Islam. Namun lazimnya SAR mengalami pelbagai kekangan seperti guru yang
terlatih dan prasarana pembelajaran yang mencukupi. Subjek yang bercorak amali diajar secara teori kerana kekurangan
peralatan. Akibatnya pengajaran dan pembelajaran menjadi kurang
berkesan. Sekolah tidak berupaya menambah alat-alat keperluan atau menyediakan
makmal kerana kekurangan sumber. Berbanding dengan sekolah di bandar, sekolah di luar bandar dan SAR sukar mendapat
dana daripada ibu bapa dan masyarakat yang rendah tahap sosioekonominya.
Setiap murid di luar bandar dan
di SAR, seperti juga murid-murid lain dalam
sistem pendidikan kebangsaan, berhak mendapatkan pembiayaan dan bantuan selaras
dengan prinsip pendemokrasian pendidikan. Wajar dinyatakan bahawa, dalam
konteks gagasan 1Malaysia, pendemokrasian pendidikan bukan sekadar menjamin
akses kepada pendidikan tetapi memastikan setiap murid memperoleh pendidikan
yang berkualiti.
Oleh itu Kerajaan wajib mencari jalan, selain saluran
Kementerian Pelajaran, untuk membantu murid di luar bandar dan di SAR. Salah
satu sumber yang wajar digemblengkan ialah wang zakat dan harta wakaf umat
Islam. Penggemblengan sumber ini dapat direalisasikan dengan menubuhkan yayasan yang dinaungi oleh Majlis
Raja-Raja Melayu. Matlamat khusus yayasan tersebut ialah untuk memajukan tahap
pendidikan anak-anak masyarakat Islam dan memajukan tahap kerjaya guru-guru
Islam.
2.5.
Sekolah
antarabangsa dan home schooling
hendaklah dimasukkan dalam sistem pendidikan kebangsaan dan hendaklah
melaksanakan Kurikulum Kebangsaan.
Rasional
Selaras dengan dasar
liberalisasi Kerajaan, pendidikan di negara ini menyaksikan trenda yang ketara
ke arah perkembangan sekolah elitis dan eksklusif. Antaranya ialah perkembangan
pesat sekolah antarabangsa dan percambahan home
schooling. Kedua-dua sekolah ini tidak termasuk dalam sistem pendidikan
kebangsaan. Oleh itu sekolah tersebut tidak tertuntut melaksanakan Kurikulum
Kebangsaan dan tidak bertanggungjawab menterjemahkan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan.
Lantaran kos persekolahan di
sekolah elitis yang mahal, maka sekolah-sekolah tersebut menjadi eksklusif
untuk anak-anak golongan kaya dan anak-anak kaum tertentu. Impak daripada exclucivity ini ialah dikotomi dalam
pengalaman pendidikan masyarakat Malaysia.
Fenomena ini sudah tentu
bertentangan dengan mukaddimah Akta
Pendidikan 1996 yang menyebutkan: ‘… dan bahawasanya pendidikan
mempunyai peranan penting dalam menjayakan wawasan negara demi untuk mencapai
taraf negara maju sepenuhnya dan segi kemajuan ekonomi, keadilan sosial, dan
kekuatan rohani, moral dan etika, ke arah mewujudkan suatu masyarakat yang
bersatupadu, demokratik, liberal dan dinamik…’
2.6.
Pengurus
pendidikan pada peringkat Pejabat Pelajaran Daerah, Jabatan Pelajaran Negeri
dan Kementerian Pelajaran hendaklah terdiri daripada guru yang bertaraf pakar
dalam bidang tugas masing-masing.
Rasional
Pengurusan polisi dan operasi pendidikan berbeza dengan
pengurusan polisi dan operasi perkhidmatan awam yang lain. Justeru pendidikan
merupakan usaha tranformasi modal insan yang bersifat dinamik, maka tonggak
utama kemajuan polisi dan operasi pendidikan ialah keilmuan, kepakaran,
kreativiti dan inovasi.
Oleh itu peranan utama pengurus pendidikan di Pejabat
Pelajaran Daerah, Jabatan Pelajaran Negeri dan Kementerian Pelajaran bukanlah
sebagai pentadbir dan pengurus. Peranan utama mereka ialah pemimpin
transformatif dan fasilitator efektif. Bagi melaksanakan peranan utama
tersebut, para pengurus pendidikan wajib memiliki ilmu yang mendalam dan
kepakaran yang tinggi dalam bidang tugas yang dipikulnya. Mereka juga wajib
memiliki pengalaman yang luas sebagai guru mata pelajaran atau sebagai pengetua
atau guru besar.
2.7.
Bahasa
ibunda rakyat Malaysia, khususnya bahasa Mandarin dan bahasa Tamil hendaklah ditawarkan
kepada semua murid.
Rasional
Selaras dengan tuntutan pendidikan kebangsaan
untuk menjadikan sekolah sebagai agen perpaduan dan pembinaan negara bangsa
Malaysia, maka sekolah wajar berfungsi sebagai pusat pembelajaran pelbagai
bahasa ibunda etnik utama negara ini. Dengan menawarkan bahasa ibunda sesuatu
etnik kepada murid etnik lain, akan mempertingkatkan komunikasi dua hala dan
memperteguh penghayatan budaya bangsa Malaysia.
Daripada sudut fenomena globalisasi yang
menuntut kompetensi bangsa Malaysia dalam komunikasi global dan perdagangan antarabangsa,
penguasaan bahasa Mandarin dan bahasa Tamil merupakan sumber kekuatan daya saing
bangsa Malaysia. Apatah lagi dengan trenda kebangkitan ekonomi di benua Asia yang
diketuai oleh negara China dan India.
3. PENUTUP
3.1.
Pelan Pembangunan Pendidikan
Malaysia 2013-2025 hendaklah berbentuk pelan tindakan strategik ke arah
kecemerlangan pendidikan dalam konteks perjuangan membina negara bangsa
Malaysia yang merdeka dan berdaulat.
3.2.
Transformasi bukan bermaksud
meruntuhkan tiang dan landasan dalam sistem pendidikan kebangsaan yang terbukti
utuh serta mampu menghasilkan modal insan yang berjaya menggerakkan rancangan
pembangunan sosioekonomi negara.
3.3.
Transformasi bukan bermaksud
untuk mengkesampingkan prinsip-prinsip asas Kurikulum Kebangsaan dan Falsafah
Pendidikan Negara semata-mata untuk menyaingi pendidikan di negara-negara maju.
3.4.
Transformasi seharusnya
memantapkan kerangka utama sistem pendidikan kebangsaan, menyatukan semua
segmen pendidikan ke dalam sistem pendidikan kebangsaan, menggalakkan
kepelbagaian, kreativiti dan inovasi, dan menyampaikan pendidikan berkualiti
kepada setiap murid.
